Kiến thức - thái độ - thực hành của người chăm sóc chính người bệnh tâm thần phân liệt tại nhà và một số yếu tố liên quan ở huyện Bình Xuyên, Vĩnh Phúc, năm 2010 (Knowledge- attitude- practice of caregivers of patients with schizophrenia at their familes and factors related to practice at 3 communes of Binh Xuyen district, Vinh Phuc province, 2010)

Tóm tắt

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (TCYTTG), bệnh tâm thần phân liệt (TTPL) chiếm khoảng 0,3 – 1% dân số, thường gặp ở tuổi trẻ từ 15-35. Hiện nay, điều trị người bệnh (NB) TTPL tại cộng đồng phối hợp liệu pháp hoá dược với liệu pháp lao động phục hồi chức năng tâm lý xã hội (PHCNTLXH) là những liệu pháp chủ đạo để thực hiện mục tiêu tái hoà nhập NB với gia đình và cộng đồng. Tuy nhiên, liệu pháp này đòi hỏi gia đình NB phải có kiến thức và kỹ năng trong việc chăm sóc người bệnh (CSNB) tại nhà. Tuy nhiên, ở Việt Nam vấn đề này lại chưa thực sự được quan tâm nghiên cứu. Mục tiêu của nghiên cứu này nhằm tìm hiểu thực trạng.

Đây là nghiên cứu cắt ngang có phân tích, kết hợp định lượng (phỏng vấn toàn bộ 100 người chăm sóc chính NBTTPL đang được quản lý) với định tính (phỏng vấn sâu 3 cán bộ Y tế phụ trách chương trình Chăm sóc sức khỏe tâm thần cộng đồng và 3 cuộc thảo luận nhóm với 18 người chăm sóc chính NBTTPL). Sử dụng phân tích hồi quy logistic để dự đoán một số yếu tố liên quan đến thực hành CSNB TTPL tại nhà. Kết quả cho thấy người chăm sóc chính (NCSC) có kiến thức, thái độ và thực hành đạt về chăm sóc NBTTPL tại nhà chỉ lần lượt là 44%, 53% và 45%. Sau khi kiểm soát nhiễu có mối liên quan có ý nghĩa thống kê giữa kiến thức chăm sóc với thực hành chăm sóc. Nghiên cứu cũng đưa ra một số giải pháp nhằm tăng cường nâng cao công tác chăm sóc NBTTPL tại nhà ở 3 xã, thị trấn huyện Bình Xuyên.

English abstract

According to the World Health Organization (WHO) reports recently, schizophrenia is about 0,3 – 1 percent of  population. It is common at young age from 15 – 30. Currently, treatment of schizophrenia in community with the method of  chemical- pharmacology in conjunction with the rehabilitation method of  working and socio-mentality which is a major methodology for helping the patient to re-enter family and community. In supporting to this method, their family is required to have knowledge and capacity of looking after patients at their home. However, this method was not reviewed and researched correct way. The purpose of this study is to survey the reality of knowledge- attitude- practice of caregivers of patients with schizophrenia at their families and factors related to practice at 3 communes of Binh Xuyen district, Vinh Phuc province. This is a retrospective study, qualitative analysis (100 caregivers were interviewed who looked after managed schizophrenia patients, qualitative analysis (3 healthcare staffs were interviewed who are managing the program of community mentality health. Three group discussions with the participant of 18 caregivers to schizophrenia patients). Be used retrospective analysis for forecasting the factors on practical action to the patient at home.

The result of three above surveillances was showed that the percentage of caregivers who have knowledge, attitude and practice are 44%, 51% and 45%. It was noted on the statistic value between the knowledge and practice of caregivers. The study suggested the solutions of increasing the capacity of caregivers to the patients at home in 3 communes of Binh Xuyen district.