Một số yếu tố liên quan với thực hành tuân thủ điều trị của bệnh nhân lao phổi tại phòng khám lao quận Hai Bà Trưng, Hà Nội (Associated factors on TB treatment adherence among pulmonary tuberculosis patients at Hai Ba Trung District TB clinic, Ha Noi)

Uông Thị Mai Loan, Hồ Thị Hiền, Vũ Thị Tường Văn

Tóm tắt


Tình hình bệnh lao trên Thế giới trong những năm gần đây đã có xu hướng quay trở lại và trầm trọng lên. Việc tuân thủ đúng các nguyên tắc điều trị (NTĐT) lao là điêu kiện tiên quyết định kết quả điều trị, giảm tình trạng kháng thuốc. Nghiên cứu nhằm xác định một số yếu tố liên quan đến thực hành tuân thủ nguyên tắc điều trị lao của các bệnh nhân lao phổi được quản lý và điều trị tại phòng khám lao quận Hai Bà Trưng, HN. Nghiên cứu sử dụng thiết kế mô tả cắt ngang. Chọn mẫu toàn bộ, số liệu được thu thập trên 174 bệnh nhân lao phổi, sử dụng bộ câu hỏi có cấu trúc đã được thiết kế sẵn. Kết quả cho thấy, tỷ lệ đối tượng nghiên cứu chưa tuân thủ đúng nguyên tắc còn cao (36,2%). Có mối liên quan giữa việc tuân thủ các nguyên tắc với các yếu tố như: trình độ học vấn, nghề nghiệp, sự động viên nhắc nhở của người thân, sự hiểu biết tốt về các nguyên tắc điều trị, và sự giám sát điều trị của cán bộ y tế. Lý do bệnh nhân đưa ra để giải thích cho việc không tuân thủ điều trị (TTĐT) là khác nhau với các NTĐT, chủ yếu là do mệt, sợ tác dụng phụ, quên, đi vắng, bận, không kịp đến lấy thuốc. Cần tăng cường kiến thức, tư vấn kỹ cho bệnh nhân, động viên người nhà tham gia hỗ trợ tăng cường TTĐT.

English abstract

In recent years, the global tuberculosis (TB) situation has been getting worse. The treatment adherence of TB is the most important factor to the effectiveness of treatment, and in reducing drug resistance. This paper identifies some associated factors on the treatment adherence of pulmonary TB patients at Hai Ba Trung TB clinic, Ha Noi. Cross sectional design was employed, and all pulmonary tuberculosis patients (174) were selected for interview, using a structured questionnaire. Results show that there is still a relatively high percentage of patients (36.2%) with failure of adherence of TB treatment principles. There is a statistical association between TB treatment adherence and level of education, occupation, the encouragement of family members, awareness on the TB treatment adherence, and observation by the health staff. Reasons for not implementing the adherence of treatment principles were tiredness, being afraid of side effects, drug dose missing, being busy, and failure to get dispensed drugs from clinic. There is a need to provide increased awareness, proper counseling to patients, and to encourage family members to participate in the treatment process for improving adherence among TB patients.


Từ khóa


yếu tố liên quan; tuân thủ điều trị; lao; Association; associated factors; TB; tuberculosis; treatment adherence

Toàn văn:

PDF (English)

##submission.citations##


Tài liệu tiếng Việt

Bệnh viện lao và bệnh phổi (2009). Báo cáo hoạt động chương trình phòng chống lao Hà Nội 6 tháng đầu năm 2009, Hà Nội.

Chương trình chống lao quốc gia Việt Nam (2009). Hướng dẫn quản lý bệnh lao, NXB Y học, Hà Nội.

Chương trình phòng chống lao Việt Nam (2009), Bệnh lao, truy cập từ: http//:digitaltelevision.wetpaint.com/page/CHƯƠNG+TRÌNH+PHÒNG+CHỐNG+LAO+VIỆT+NAM, ngày 20/3/2009.

Lưu Thị Liên, Trần Văn Sáng (2002). Nhận xét tình hình kháng thuốc của vi khuẩn lao ở những bệnh nhân lao phổi thất bại và tái phát, Tóm tắt các công trình nghiên cứu khoa học Bệnh viện lao và bệnh phổi Hà Nội, Hà Nội.

Nguyễn Đình Tiến (2004), "Tình hình phát hiện và điều trị lao trong 6 năm (1998 - 2003) tại khoa lao và bệnh phổi - Bệnh viện 103 Vientiane - Lào", Nội san lao và bệnh phổi, 40, 27-30.

Nguyễn Đăng Trường (2009). Đánh giá kiến thức, thực hành việc tuân thủ điều trị lao tại cộng đồng huyện Thanh Trì, Hà Nội năm 2009, Luận văn thạc sỹ y tế công cộng, Trường Đai học Y tế Công cộng, Hà Nội.

Phạm Ngọc Hân (2005), Thực trạng và một số yếu tố liên quan tới việc tuân thủ nguyên tắc điều trị của bệnh nhân lao được quản lý, điều trị tại quận Hoàn Kiếm, Hà Nội, Luận văn thạc sỹ y tế công cộng, Trường Đại học y tế Công cộng, Hà Nội.

Trần Văn Sáng (1999), Vi khuẩn lao kháng thuốc cách phòng và điều trị, Nhà xuất bản y học, Hà Nội.

Uông Thị Mai Loan (2010). Thực trạng và một số yếu tố ảnh hưởng tới tuân thủ điều trị lao tại phòng khám lao Hai Bà Trưng 2009, Luận văn thạc sỹ y tế công cộng, Trường Đại học Y tế Công cộng, Hà Nội.

Tài liệu tiếng Anh

Balasubramanian VN, Oommen K, Samuel R (2000). DOTS or not? Direct observation of anti-tuberculosis treatment and patients outcomes, Kerala State, India, Int J Tuberc Lung Dis, 4(5): 409-413.